Deze acteur had het allemaal en toen begon de ellende

Deze docu brak mijn hart.

Deze acteur had het allemaal en toen begon de ellende
Photo by Ali Kokab / Unsplash

Elke acteur die een vleermuizenpak heeft aangetrokken, heeft een speciaal plekje in mijn hart.
(ik maak nu een hartje met mijn twee handen en leg het op mijn borst)

Zegt de acteur Val Kilmer je nog iets?  Hij was de wingman naast Tom Cruise in de jaren ’80 filmhit Top Gun. Hij speelde Jim Morrison in de film The Doors. En midden jaren ‘90 Bruce Wayne in de film Batman forever.

Het gaat niet zo goed met Val Kilmer.

Hij is blut, is net hersteld van keelkanker en ademt en eet nu via buisjes. Als hij wil praten, drukt hij op een knopje bij zijn keel en dan rolt er een gekke stem uit.  Het is gek om te beseffen dat hij nooit meer gaat acteren. In ieder geval niet via de gebruikelijke manier.

Het was niet de enige tegenslag in zijn leven…

Val wist van jongs af aan al dat hij wilde acteren.

Samen met zijn jongere broertje maakte hij met een cam-recorder films op het landgoed waar ze opgroeiden. Zijn broertje als regisseur. Val in diverse rollen. Tot zijn broertje als tiener overleed door een epileptische aanval in bad.

De dood verandert alles in een gezin.

Misschien komt hier de drang naar perfectionisme vandaan in zijn werk als acteur.

Hij werd als jongste acteur ooit toegelaten aan de prestigieuze Juilliard School in New York.   Hij werkte hard aan zijn theater carrière. Zijn stijl heet method-acting.

Ken je die term?

Dat zijn acteurs die de hele dag in hun rol blijven, ook al staan de camera’s uit.
Jim Carrey. Joaquin Phoenix. Richard Gere. Michelle Williams. Hilary Swank. Allemaal bekende method-acteurs.

Het duurde niet lang of Hollywood trok aan hem. Een van de eerste films die hij deed, was Top Gun.  De grootste filmhit van de jaren ’80. In de film speelt hij de rivaal van Tom Cruise.
Grappig detail. Hij nam method acting zo serieus, dat hij Tom Cruise tijdens de opnamen volledig heeft genegeerd. Om zo de rivaliteit en haat meer te voeden.

Val Kilmer krijgt al snel in het wereldje de reputatie van een lastige acteur.
Hij wil de rol volledig ‘voelen’ en blijft daarom maar vragen stellen aan de regisseur. Dit resulteert regelmatig in ruzie. Ook zoekt hij confrontaties met de andere acteurs op de set. Vooral degene die niet dezelfde kwaliteit willen leveren.

Producenten slaan hem al snel over voor een nieuwe filmrol.

Als de film niet naar Val Kilmer komt, dan komt Val Kilmer wel naar de film toe.

Hij hoort dat de beroemde regisseur Stanley Kubrick bezig is met het voorbereiden van een oorlogsfilm over de Vietnam-oorlog. Val Kilmer neemt zichzelf op als soldaat en stuurt dit materiaal naar de producenten, in de hoop dat ze hem casten.

Helaas, Full metal Jacket gaat aan Val Kilmer voorbij.

Dan hoort Val dat Martin Scorsese bezig is met een maffiafilm.

Hij neemt zichzelf op als Italiaanse gangster, in de hoop een auditie af te dwingen. Maar helaas. Zijn ingestuurde videobanden levert geen telefoontje op van de productiemaatschappij.

De film Good Fellas gaat aan Val Kilmer voorbij.

Als hij hoort dat Oliver Stone een film over de band The Doors maakt, voelt dit als het lot.

Hij transformeert zichzelf tot Jim Morrison. Dezelfde leren broek. Dezelfde haren. Dezelfde mimiek. Hij zingt zelfs op dezelfde manier.

De producenten zijn diep onder de indruk van zijn zelf geschoten filmopnames en contracteren hem.

Method acting stopt niet als de camera’s stoppen.

Een jaar lang leeft hij als Jim Morrison. Hij bekijkt de live-concerten om elke beweging van Jim na te bootsen. Hij loopt in dezelfde leren broeken rond als Jim. Hij luistert elke minuut van de dag naar dezelfde liedjes van The Doors. Zijn vrouw wordt helemaal gek van hem in huis.

Val Kilmer is volledig verdwenen.

Heb je die film gezien?
Hij staat op Netflix.
Het is echt absurd hoe erg Val Kilmer op Jim Morrison lijkt.
Wat een toewijding.

Midden jaren ’90 breken zijn gouden jaren aan. Hij speelt in de film Batman Forever.

De poster van deze film heeft jarenlang op mijn muur gehangen. Net zoals ik die film talloze keren op videoband heb bekeken én de stripversie elke keer herlas.
Voor Val Kilmer was dit een droom die uitkwam.

Batman spelen op het witte doek.

Maar tijdens het opnemen van de film beseft hij dat kinderen vooral Batman willen zijn en niet Batman willen spelen.

Het vleermuizenpak zit zo strak, dat hij nauwelijks kan bewegen of ademen. Ook hoort hij niets, omdat zijn oren zijn afgesloten van geluid. Met als gevolg dat niemand op de set nog met hem praat. Ook kan hij niets van zichzelf in de rol stoppen.

Hij voelt zich enorm eenzaam en kut.

De film is een gigantische bioscoophit.

De producenten bieden hem een miljoenencontract aan om meteen een vervolg te maken. Zoveel geld heeft hij nog nooit gezien in zijn leven. Financiële vrijheid to the max.

Hij weigert.

Hij doet daarna de misdaadfilm Heat met Robert de Niro (ook op Netflix, ik denk zijn beste rol ooit). The Saint. De stem van Mozes in De prins van Egypte. The Ghost and the Darkness.

Het komt wel met een prijs.

Helaas strandt zijn huwelijk door al het filmen.

Hij en zijn ex vechten jarenlang om de voogdij om hun dochter en zoon. Deze periode in zijn leven levert hem zoveel schulden op, dat hij in 2010 afstand moet nemen van zijn aangekochte ranch van 6.000 hectare in New Mexico.

Het landgoed moest zijn legacy worden.

Hij wilde een kunstenaarscommunity beginnen, dat hij over zou dragen aan zijn kinderen. Zo zou het generaties lang onderdak kunnen bieden aan tal van kunstenaars. In beheer van zijn familie.

Helaas.

In deze stressvolle periode werkt hij aan een filmscript.

Tien jaar lang.

Een filmscript over de grote Amerikaanse schrijver Mark Twain.

Zijn wens is dat dit script wordt verfilmd, maar niemand in Hollywood wil het project financieren.

Hij besluit een monoloog-theaterstuk te maken van het script en wil drie jaar lang op theatertour, waarin hijzelf Mark Twain speelt op het podium. Alle opbrengsten van de tour gaan naar de financiering van de film.

Hij verandert op het toneel in Mark Twain zelf. De show wordt goed bezocht en krijgt goede recensies.

Maar dan begeeft zijn stem het.

Hij besluit paar weken rust te houden.

Dan begint hij ook bloed op te hoesten.

Keelkanker.

Noodgedwongen stopt hij met de theatertour en al het verdiende geld gaat naar zijn kankerbehandeling toe.

Tijdens het herstel begint hij met schilderen. Kunst maken als therapie. Hij huurt een studio waarin hij alle ruimte heeft voor deze ambacht. Ook mogen andere kunstenaars gebruik maken van dit gebouw. Schilders, acteurs. In de jaren die volgen wordt het een community voor creatievelingen.

De documentaire Val begint vanaf het moment dat Kilmer opkrabbelt na zijn laatste operatie.

Hij ziet er fragiel uit. Mollig. Kleedt zich excentriek. Haalt op beeld kinderlijke grapjes uit met zijn volwassen zoon en dochter, door met een waterpistool achter de bank op ze te schieten.

Het blijft gek om naar hem te luisteren terwijl hij een vinger op zijn keel legt en er een robot-stem klinkt.

Hij reist heel Amerika door om op beurzen handtekeningen te zetten voor fans.

Tijdens een van die stripbeurzen wordt het hem allemaal te veel.

Hij excuseert zich. Loopt naar achteren. Kotst een prullenbak onder. Om daarna weer aan tafel te zitten en handtekeningen te zetten.

Het levert hem immers geld op. Hij heeft geen andere keus. Nog steeds anno 2020 volledig platzak.

Hij beschouwt dit zelf als best wel treurig. Dat zijn leven zo is geworden. Een acteur die leeft in het verleden, toen hij nog succes had.

Tegelijkertijd geeft het hem energie om zijn fans te ontmoeten.

Hij raakt me het meest, als hij in de documentaire zegt dat hij zich beter voelt dan zijn stem klinkt.

Dat brak mijn hart.

Want je krijgt medelijden. Ik voel zijn pijn. De niet-uitgekomen dromen. Een lijf dat je in de steek laat. De ouderdom en de ziekte die inboet op zijn knappe uiterlijk.

Het maakt me melancholisch.

De documentaire is versneden met zelfgemaakte beelden uit zijn leven. Van jongs af aan heeft hij namelijk duizenden uren gefilmd, van zichzelf.

De documentaire snijdt heen en weer tussen al die periodes.

Hij met zijn gezin. Hij op de set al ruziemakend met de regisseur.

Hij met een heel jonge Kevin Bacon en Sean Penn voor een toneelstuk in New York.

Het maakt het zo melancholisch, omdat je hem zo knap en gelukkig ziet in de jaren ’90. Succesvol. Jonge kinderen. Leuke vrouw. Zijn leven op een hoogtepunt, terwijl je als kijker weet. Je gaat twintig klote jaren tegemoet.

Maar man. Wat heb ik bewondering voor deze man.

Hij koos nooit voor het geld, maar voor de kunst van het acteren.

Zichzelf uiten via zijn lichaam en stem.

Toen zijn stem het begaf, ging hij over op schilderen.

Een kunstenaar in hart en nieren.

En hij blijft dromen dat hij zijn script van Mark Twain kan verfilmen. Ondanks de fysieke beperkingen.

Ik geloofde hem toen hij zei: ik voel me goed ook al klink ik niet zo.

De voice-over in de docu is die van zijn zoon.

Je bekijkt de docu Val op de Amerikaanse Amazon Prime (via een vpn te bekijken, schurk).

Bekijk de trailer om een beeld te krijgen:

Deze tekst komt uit mijn vijfdaagse e-mail. Ontvang ook dagelijks een tekst van tomson darko over de melancholie van het leven.