Woorden die je perspectief veranderen

over troostwoorden, verlegenheid, wenkbrauwen, vriendschap, chipito's, david whyte, shell, de alpen,

↓

Lieve vreemdeling,

In het boek Troostwoorden zoekt dichter David Whyte naar nieuwe betekenissen van woorden als onvoorwaardelijk, eenzaamheid, verlangen, verlegenheid en woede.

Het zijn mini-essays, geschreven met een poëtische toon.

Oké. Ik zal eerlijk zijn.

Ik houd niet zo van die kant van poëzie en taal. Het is me te expressief.

Geef mij minimalisme, niet de grote woorden.

Om een voorbeeld te geven bij het woord ‘ambitie’:

AMBITIE is een woord zonder enige ambitie. Ambitie is verstard verlangen, een kabbelende loopbaan, ingedamd en drooggelegd tot er niets dan stijve, meedogenloze doelen overblijven.

Jak.

Kabbelende loopbaan? Stijve, meedogenloze doelen?

Geef mij maar beeldspraken als ‘zo enthousiast zijn dat de bak met Chipito’s door de kamer vliegt als je tv-kijkt’, zoals Frank Evenblij regelmatig prachtige sportmomenten omschrijft. Gewoon iets wat je verbeelding aanzet.

Bij het woord ‘zelfkennis’ gingen mijn wenkbrauwen ook omhoog:

In weerwil van onze behoefte een plekje te vinden waar we ons staande kunnen houden in de wereldse stroom vooruit, ligt de echte essentie van onze persoonlijkheid niet in zelfkennis, maar in de manier waarop we onszelf verliezen wanneer we in aanraking komen met iets wat afwijkt van de persoonlijkheid die we hoopten te doorgronden.

Een veel te lange zin waar ik niets van begrijp.

Ook word ik moe van het woord ‘groei’, dat overal in zijn bundel opduikt. In de spirituele context: alles wat we meemaken draagt bij aan onze ‘groei’.

Fuck off.

Ik ben geen Shell dat maar winstgevend moet blijven en ik ben zeker geen boom die de wolken gaat bereiken. Ik ben Tomson. Het leven is niet de Mont Blanc. Het zijn de Alpen. We lopen omhoog en weer naar beneden en dan weer een andere route naar een andere bergtop, we lopen vast, gaan terug, nemen een ander pad, naar een andere plek.

Anyhow.

Vriendschap draait om vergeving

Sommige mini-essays raken me diep in zijn boek.

Oprecht.

Ze veranderen mijn perspectief op gevoelens en relaties. En dat is eigenlijk ook de enige reden dat ik een boek lees of een tv-serie of film bekijk. Ik wil dat kunst me verandert.

Zoals zijn essay over vriendschap. Hij betoogt dat de basis van die relatie vergeving is. Vergeving van al je misstappen en mindere kanten in je leven.

En verdomd.

Hij heeft gelijk.

Een bestendige, wezenlijke vriendschap is een zegen, juist omdat die steeds opnieuw wordt herontdekt door middel van begrip en mededogen.

Ja, man.

Verlegenheid bestaat niet in hollywood

Of zijn rake observatie dat verlegenheid niet zichtbaar is op televisie of op social media. Niemand twijfelt. Bij niemand kleuren de wangen rood.

Terwijl verlegenheid eigenlijk een hele warme variant is op de stressreactie ‘bevriezing’.

Al schrijft Whyte het op zoals hij doet:

Wie zich verlegen voelt, kijkt in feite vijf kanten tegelijk op: naar het lonkende leven in het vooruitzicht, naar de terugvalbasis achter zich, naar andere vluchtwegen om te ontsnappen, links en rechts van ons en tot slot, als de omstandigheden echt heel penibel zijn, naar een mogelijkheid om ineens in rook op te gaan. Verlegenheid is het eerste, noodzakelijke kruispunt dat we tegenkomen op ons pad naar degene tot wie we hopen uit te groeien.

Ugh.

GROEIEN.

Fuck off.

Maar toch. Mooi gevonden, een kruispunt van vijf punten.

Ik zal binnenkort wat dieper ingaan op vriendschap.

Je leest zijn poëtische essays in het boek ‘​Troostwoorden​’. Er is inmiddels een vervolg uitgekomen. Maar nog niet in het Nederlands vertaald. Dat heet ​Consolations II​.

Liefs,

Tomson

Eerder gepubliceerd via petjeaf.com/tomsondarko