Tarotkaarten en coldreadings

Lieve vreemdeling,

Niet elke leugen is slecht. Tot je ze zelf begint te geloven.

Of beter gezegd: tot je te veel in jezelf gaat geloven.

Ik had Nightmare alley gezien op Disney Plus. Van Guillermo del Toro.

Dit is de poster:

Het gaat over Stanton (Bradley Cooper) die zich eind jaren dertig aansluit bij een kermis.

Je weet wel.

In de woestijn met veel lampjes, circustenten en bijzondere menselijke attracties. Zoals een verwilderd mens dat kippen eet. Maar ook waarzeggers. En sterke mensen met dwerggroei.

Daar leert hij hoe je mensen kan lezen om ze voor de gek te hebben. Bijvoorbeeld via tarotkaarten. Maar ook hoe je hun grootste verdriet kan blootleggen of kan vertellen welke overleden dierbare met ze praat.

Clem (Willieam Dafoe) zegt:

‘Folks’ll pay good money just to make themselves feel better.’

Het is geraffineerd. Het is veel vragen stellen en hopen dat je beet hebt. Soms zit iemand anders in het complot om te helpen. Maar zo’n ‘cold reading’ vraagt ook om goed oog voor detail. Wat zegt iemands lichaamstaal? De kleding? De blikken in de ogen? Kan je de meest emotionele mensen uit de groep kiezen en hun emoties, herinneringen en angsten misbruiken?

Later in de film zegt iemand:

Find out what they’re afraid of and sell it back to them.

Uiteindelijk heeft iedereen papa- of mama-issues. En iedereen is op zoek naar troost. Dat proberen deze mentalisten uit te vergroten.

Stanton merkt dat hij hier heel goed in is.

Zijn ambitie is veel groter dan de lokale kermis.

Hij verleidt een van de kermisdames, Molly (Rooney Mara) om mee te gaan en samen te touren met een mentalist act.

En dan merk je dat de film steeds donkerder wordt.

In zekere zin is er niets mis met mensen troost te bieden met magie, ook al is het een goocheltruc.

Het idee dat een dierbare als geest naast ze staat en vertelt dat ze hen vergeven en van ze houden, lucht op.

Maar, waar ligt de grens tussen goede bedoelingen en menselijk verdriet uitbuiten?

Stanton wordt steeds inhaliger. Hij probeert zich in steeds rijkere kringen te begeven en mensen daar troost bieden in ruil voor geld.

Terwijl hij begin van de film nog is gewaarschuwd:

When a man believes his own lies, starts believing that he has the power, he’s got shuteye. Because now he believes it’s all true. And people get hurt. Good, God-fearing people. And then you lie. You lie. And when the lies end, there it is. The face of God, staring at you straight. No matter where you turn. No man can outrun God, Stan.

Als je te veel in je eigen leugens gaat geloven, wordt het je eigen waarheid. En dan, op een bepaald moment, keert het zich tegen je.

Stanton gaat samenwerken met een psychiater, gespeeld door Cate Blanchet. Zij heeft machtige mannen op haar sofa liggen. Hij hoort via haar hun zonden en geheimen en kan dat zo tegen ze gebruiken in een mentalist act.

Denk aan stil verdriet en overleden minnaressen en andere obscure geheimen.

Dan komt een heel rijke man in beeld die tienduizenden dollar’s over heeft om zijn overleden minnares als geest te zien.

Stanton kan praten met de doden. Maar kan hij ze ook zichtbaar maken?

Hij zegt van wel.

Hij probeert zijn vriendin Molly te porren om die dode minnares te spelen. In het donker, op een begraafplaats. Maar ze wil niet. Ze vindt dat hij al veel te ver is gegaan door te doen alsof hij echt met de doden kan praten.

En dan blijkt Stanton niet de enige persoon te zijn die kan liegen en bedriegen….

De film is een duistere, fatalistische fabel.

Ik heb er van genoten.

Helaas gigantisch geflopt in de bioscoop.

De tijd van kleinere films van grote regisseurs lijkt voorbij, helaas.

Ik was tot voor kort nauwelijks bekend met het werk van Guillermo del Toro.

(I know! I KNOW)

Ik dacht dat het meer horror dan gothic was.

Maar zijn stijl is vooral magisch-melancholisch.

Zijn oscarwinnende The shape of water (2017) is de volgende film die op mijn lijstje staat.

Die staat ook op Disney plus.

Liefs,

Tomson

Eerder gepubliceerd via petjeaf.com/tomsondarko