Slecht slapen, geen eetlust… en pas later snap je waarom

Lieve vreemdeling,

Heb je ook weleens dat je lichaam je signalen geeft, zoals slecht slapen of een veranderde eetlust, maar je de link met je stemming pas veel later legt?

Het is een vreemd soort vertraging: je lichaam lijkt al te weten hoe je je voelt, terwijl je bewustzijn nog niet zo ver is.

Bij mezelf merk ik twee verschillende signalen die aangeven dat ik in een wat sombere periode zit.

Het eerste signaal is mild en voelt bijna als een natuurlijke seizoenswisseling. Het tweede is gekoppeld aan specifieke situaties en brengt meer onrust met zich mee.

Misschien herken jij ook zulke signalen in je lijf en gedrag die aangeven dat je in een sombere periode zit.

Ik deel hoe dit voor mij werkt, zodat jij jouw eigen signalen wellicht ook beter zult herkennen.

Insluipende somberheid

Wanneer somberheid langzaam mijn dagen in sluipt, gebeuren er twee dingen met mijn lichaam:

• behoefte aan meer slaap
• minder tot geen eetlust

Pas wanneer de weegschaal een daling laat zien, realiseer ik me vaak hoe ik me voel.

Apart toch?

Dit patroon herhaalt zich keer op keer.

Andere signalen zijn subtieler, maar net zo belangrijk:

• het reageren op appjes gaat steeds moeizamer
• ik blijf later op, zonder duidelijke reden

Pas na een tijdje besef ik: ik zit in een sombere periode. Maar ik vraag me af of het echt erg is dat ik dit niet direct opmerk.

Soms voelt het alsof mijn lichaam en geest ongemerkt door verschillende seizoenen bewegen.

Optimistische, creatieve periodes gaan over in kalme, neutrale fasen, en die worden soms afgewisseld door een sombere teruggetrokkenheid.

Wat me stoort aan veel zelfhulpboeken en wetenschappelijke literatuur over ‘je beter voelen’, is de nadruk op het vinden van een perfect evenwicht waarin je je constant ‘goed’ zou moeten voelen. Maar zo werkt het leven niet, toch? De natuur volgt ook een cyclus.

Ik houd van mijn kalme periodes, net zoals van de hyperactieve, vrolijke fases. En de somberheid? Om eerlijk te zijn: die stoort me zelden.

Zolang ik goed voor mezelf zorg, is er niets aan de hand:

• genoeg bewegen
• voldoende rust nemen
• op tijd eten
• niet overwerken

Wat me wel schaadt, zijn stress, angst en onzekerheid.

Als stress je opvreet

Er is ook een andere dynamiek in mijn leven: stress en onzekerheid, vaak gekoppeld aan een specifieke situatie.

Deze uit zich anders dan somberheid:

• ik heb vaker nachtmerries
• mijn gedachten blijven in cirkels draaien, vooral onder de douche
• in slaap vallen wordt moeilijker
• ik eet meer en ongezonder

Stress is vaak beter te herleiden. Bijvoorbeeld: het bericht dat je je woning binnen twee maanden moet verlaten. Natuurlijk wordt een mens daar onrustig van.

Het hoofd zoekt naar een oplossing die er nog niet is, en het piekeren begint.

Zoals toen onze huisbazin ons het huis uit wilde zetten.

Je woning verlaten

Ik woonde in de wijk Zuilen in Utrecht, samen met vier huisgenoten. Al een jaar waren we op ramkoers met de huisbazin.

Ze weigerde de woning beter te isoleren. Wij weigerden de verwarming lager te zetten in een van de koudste winters van het decennium. Ze eiste dat wij de torenhoge energierekening zouden betalen. Wij hielden voet bij stuk.

Het resultaat? Ze besloot de boel te “verkopen” en gaf ons twee maanden de tijd om te vertrekken. Natuurlijk ging ze de woning niet echt verkopen. Maar wij hadden niet de middelen of energie om hiertegen te procederen.

Wat het meeste pijn deed, was dat al mijn huisgenoten binnen die twee maanden een andere plek vonden en vertrokken.

Ik kan me nog zo goed herinneren hoe ik na werk in een leeg huis thuiskwam. Elke kamer leeg, of tijdelijk onderverhuurd aan een andere student.

De ziel was uit de woning vertrokken.

Ja, dat houdt je wakker. Daar ga je slecht van eten. Daar pieker je over, onder de douche. En daar word je somber van.

In die periode besloot ik mijn ‘zorgen-lijst’ aan te maken.

Je zorgen-lijst

Ik opende mijn kalender-app, bladerde een jaar vooruit en maakte een afspraak met mezelf. Ik noteerde al mijn zorgen. Tijdens het typen kon ik me niet voorstellen dat de wereld er een jaar later beter uit zou zien.

Zo’n zorgenlijst lost niets op, maar het biedt perspectief. Het proces van het opschrijven van je zorgen voelt bijna alsof je een deel van de emotionele last van je schouders haalt. Een jaar later ontdek je dat je grootste zorgen of zijn opgelost, of niet meer relevant zijn, of dat het intense gevoel is afgevlakt.

Je vindt deze methode ook terug op ​mijn Instagram​ (mocht je het willen delen met iemand anders).

Je moet er doorheen, verdomme

Het nadeel van situatie-afhankelijke stress is dat er niet altijd een oplossing is.

Zoals bij een ziekte van een familielid, een geliefde die je verlaat, geldzorgen, of wanneer een langgekoesterde droom onhaalbaar blijkt.

Deze situaties dwingen je niet alleen tot aanpassing, maar vaak ook tot het accepteren van een realiteit die je nog niet wil accepteren.

• Je moet erdoorheen.
• De donkere gevoelens laten razen.
• Proberen een vorm van acceptatie te vinden voor datgene waar je geen invloed op hebt.

Zolang je goed voor jezelf zorgt, kan er niet veel misgaan. En elke keer dat je beseft dat je in een zelfdestructieve modus zit, is het moment om opnieuw te beginnen:

• sporten
• minder zuipen
• op tijd slapen
• minder scherm
• meer vrienden zien

Ik hoop dat je gedachten lief voor je zijn.

Liefs,

Tomson

Eerder gepubliceerd via petjeaf.com/tomsondarko