👴 Nostalgisch zijn voor een tijd die nooit heeft bestaan
Twee denkfouten bij het idee dat het vroeger beter was.
De wereld vergaat in de film Leave the world behind.
Er is ook geen wifi meer. Wat betekent dat het meisje Rose de laatste aflevering van tv-serie Friends niet meer kan bekijken.
Ruth (Myha’la Herrold, zij is echt geweldig) merkt cynisch bij het zwembad tegen de moeder van Rose (Julia Roberts) op dat de serie Friends nostalgie is.
Nostalgie naar een tijd die nooit heeft bestaan.
Een jaren ’90 serie waarin het leven gezellig, overzichtelijk, grappig, onschuldig en vooral wit was.
Diep.
Dat nostalgische gevoel zie ik dus vaker terug bij mensen.
Op bepaalde plekken van het internet praten mensen graag over vroeger:
- toen de gulden er nog was
- elke week Flodder op tv
- bier halen op je 16de
- geen Europese unie
- touwtje uit de brievenbus
Ze verlangen naar een tijd waarin het nog goed was in Nederland.
Terwijl die tijd natuurlijk nooit heeft bestaan, waarin alles goed was.
Elke tijd kent zijn eigen problemen en angsten. Die ‘goede oude tijd’ heeft nog nooit in de geschiedenis bestaan.
Tik een willekeurig jaartal in op Wikipedia en je ziet een overzicht van alle rampspoeden die de mensheid overkwamen.
Er was altijd wel ergens een oorlog, een opstand, een epidemie, een uitbarstende vulkaan of een aardbeving
Maar toch denken veel mensen dat het vroeger goed was.
Sterker nog. Veel mensen hebben het gevoel dat de huidige generatie er een zooitje van maakt.
Ik betrap mijn vrienden ook op dit soort waanbeelden.
‘De jeugd van tegenwoordig is echt erg,’ zeggen ze dan.
Dat is een zin die suggereert dat de nieuwe generatie minder moraal heeft dan die in de tijd waarin jij bent geboren.
Misschien waren we toen niet perfect. Maar we deden in ieder geval meer ons best!!! We hadden het beter met de wereld voor!!!
Maar om eerlijk te zijn…
Elke generatie denkt dus dit. ELKE GENERATIE. Dat de nieuwe generatie minder verdraagzaam, tolerant en goed is dan de vorige generatie.
Echt elke.
Het onderzoek gaat terug naar 1956. Daarvoor werd het niet onderzocht. Maar iets zegt me dat ze in 1800 ook zo dachten.
Dat is toch maf, als je dit zo leest?
Want het feit is: de algemene moraal van hoe we denken over goed en fout en hoe we ons gedragen ten opzichte van anderen, is niet gedaald.
Die is altijd ongeveer gelijk gebleven.
Hoe kan het dan dat we dit allemaal zo beleven? Keer op keer op keer op keer? Dat de jonge mensen het verpesten?
Een verklaring hiervoor is dat we negatief gedrag beter onthouden dan positief gedrag.
Je ziet dit bijvoorbeeld terug in Nederland rondom de beleving van Oud en Nieuw. Iedereen, inclusief de politiemensen, heeft het gevoel dat de jaarwisseling steeds gewelddadiger wordt. Daarom moet vuurwerk afgeschaft worden.
Dat zijn alleen niet de feiten…
De jaarwisseling in Nederland neemt qua vandalisme en geweld al jaren af.
Het gaat beter dan ooit.
Criminoloog Marnix Eysink Smeets, die hier al jarenlang onderzoek naar doet, wijdt dit aan de veiligheidsparadox.
Onder criminologen is de ‘veiligheidsparadox’ een bekend begrip: hoe veiliger het wordt in Nederland, des te hysterischer we ons gaan gedragen over de overgebleven onveiligheid. We hebben steeds minder tolerantie voor geweld. Veel Nederlanders denken dat het land steeds onveiliger wordt, terwijl gewelddadige criminaliteit al jaren daalt.
Er is ook een tweede denkfout die meespeelt bij het denken dat de nieuwe generatie meer vertieft is.
We denken te positief over het verre verleden. We denken zelfs te positief over de tijd dat we er nog niet eens waren.
Op een of andere manier zijn we heel selectief in dingen van heel vroeger opnoemen en dat is altijd iets positiefs.
Zoals het touwtje uit de brievenbus.
De zin ‘nostalgisch voor een tijd die nooit bestaan heeft’ uit de film Leave the world behind vat precies mijn bezwaar tegen nostalgie samen.
Het is me te optimistisch.
Geef mij maar melancholie.
Een herinnering van je jeugd die je ontroert. Of die je laat beseffen hoe vergankelijk het leven is.
Gewoon denken aan vroeger, zonder die roze bril.
Met een lach en een traan.
Liefs,
Tomson
Verder lezen
- Artikel uit de Volkskrant over hoe jaarwisselingsgeweld al zo oud is als de weg naar Rome.
- Psychologisch onderzoek naar de moraal die daalt in onze samenleving.
- Analyse over de Friends-referentie uit de film Leave the world behind.
- Ik heb de film op Netflix gekeken.
Mede mogelijk gemaakt door mijn petje-af community. Als mijn teksten je wat doen, word ook lid 😁 via petjeaf.com/tomsondarko.