De vreemde overeenkomst tussen Will Smith en Avicii

Volgens mij bestaan er geen grotere uitersten qua persoonlijkheden dan dj en componist Avicii en acteur en muzikant Will Smith.

Avicii: introvert. Angstig voor aandacht. Is het liefst 24 uur per dag bezig met muziek maken achter zijn laptop.
(Gek om dit in de tegenwoordige tijd te schrijven, maar toch doe ik het.)

Will Smith: extravert. Aandacht geeft hem energie. Wil het beste van zichzelf geven in zijn werk en geniet net zo erg van het applaus.

Maar in de kern zijn ze beiden hetzelfde: hun artistieke werk komt op nummer één. Ze stellen zichzelf boven vriendschap, familie en zelfs de liefde. Ze geven alles voor de kunst.

Van deze overeenkomst kijk ik niet zo op. Ik herken mezelf er zelfs heel erg in. Het is moeilijk uit te leggen aan een ander dat een kunstenaar een obsessie heeft met zijn eigen kunst.

Maar het was een andere overeenkomst tussen deze twee waar ik van schrok tijdens het lezen van de biografieën van hen. Dat is namelijk dat hun ego hen beiden brak, al hadden ze het zelf niet in de gaten.

Het moment dat je volledig vervreemd bent van je familie, werkrelaties en liefde. Het moment dat allebei hun families hen ermee confronteerde en ze het beiden niet echt konden geloven. Alsof ze het over iemand anders hadden.

Het kwam door een verwrongen beeld van succes dat hun gedrag aantastte. Ze werden ongevoelig.

Bij Avicii deden zijn familie en vrienden een interventie om hem naar de afkickkliniek te sturen.

Bij Will Smith waren het de kinderen die niet meer met hem wilden praten. Omdat alles direct of indirect over slagen in de showbizz ging, in plaats van hun gevoelens.

Goed. Voor we op dat punt aankomen.

Zet een bak thee. Pak een kop koffie. Ik vertel je hun carrières in een notendop.

Eerst die Zweedse man.

Avicii brak al jong door als dj. Hij viel op door het house-genre te combineren met andere muziekstijlen. Country, rock.

Zijn muziekcomposities waren net anders dan de gevestigde orde en dat sloeg direct aan.

Door zijn bekendheid toerde hij heel de wereld over. 300 optredens per jaar. Twee optredens per nacht.

Slopend.

Niet alleen dat. Avicii had een oerangst voor optreden. Hij had elk optreden weer stress voor al die mensen die naar hem keken en dingen van hem verwachtten. De angst werd geen moment in zijn carrière minder.

Dus hij dronk om de zenuwen de baas te zijn en hij dronk na afloop om tot kalmte te komen.

Avicii’s grootste onzekerheid waren de puisten in zijn gezicht. Hij kreeg een medicijn voorgeschreven dat wél aansloeg en alle puisten liet verdwijnen. Een nadeel… Het medicijn gaat slecht gepaard met alcohol en bij te langdurig gebruik gaat er van alles ontsteken in je lijf.

En dat gebeurde. Maagzweren. Ontstoken galblaas.

De pijn was zo heftig, dat hij in het ziekenhuis zware opiaten kreeg voorgeschreven.

Hij raakt verslaafd aan de pillen.

Als hij ze niet slikt, toont zijn lichaam zware afkickverschijnselen. Nachtzweten. Intense pijn.

In de jaren die volgden, zat hij in een cirkel.

Hij kickt af van de opiaten en mag geen alcohol of fastfood nemen, om de ontstekingen te laten helen.

Maar elke keer op een moment van zwakte, als de angsten hem te groot worden, neemt hij alcohol, eet hij pizza.

Met als gevolg dat hij weer in het ziekenhuis belandt en aan de opiaten gaat.

Will Smith heeft een andere verslaving ontwikkeld in zijn leven.

Hij groeide op in Philadelphia. Zijn vader was ex-militair. Van de keiharde discipline en agressief. Zijn moeder was warm en autonoom.

Het ging er heftig aan toe in dit huishouden. Will Smith merkte als kind dat er, als hij de grappigste was, geen ruzie kon ontstaan tussen zijn ouders. Als hij grappig was, kreeg hij aandacht en liefde.

Dat veroorzaakte een kronkel in zijn hoofd: dat hij altijd en overal iedereen moest vermaken. Dat was zijn graadmeter van eigenwaarde.

‘Ik ben geliefd als ze om me lachen.’

In zijn tienertijd leerde hij rappen, als manier om mensen te vermaken in de straat en op school.

Het ging hem goed af. Met vriend en producer  DJ Jazzy Jeff scoorde hij hiphophits in de jaren ’80, toerde door heel Amerika en stond met alle grote rappers uit die tijd op het podium.

Het succes steeg hem al snel naar het hoofd. Tien auto’s op de oprit. Maffe gokspelletjes met criminele vrienden doen.

Deze lifestyle had een keerzijde. Nieuw artistiek succes bleef uit, omdat Jazzy en Will er met de pet naar gooiden. Vrouwen. Drank. Drugs. Te veel afleiding.

Will Smith ging failliet door een belastingschuld. Hij verloor al zijn bezittingen en was zijn momentum als rapper kwijt.

Hij maakte een carrièreswitch en begon zich te focussen op acteren. Hij kreeg de hoofdrol in een naar hemzelf vernoemde sitcom The fresh prince of Bell air.

De rest van het verhaal ken je waarschijnlijk. In de jaren ’90 werd hij de best betaalde acteur van Hollywood. Gigantische hits in films als Independence day, Men in Black, I am legend etc.

Zijn geheim: als je maar wil, kan je het bereiken. Harder werken dan iedereen. Eerder opstaan dan iedereen. De best voorbereide acteur op de set zijn.

Net zoals hij in die tijd als muzikant bleef scoren. Get jiggy with. Welcome to Miami. Etc.

Hij trouwde met actrice Jada Pink en kreeg kinderen, die al op jonge leeftijd ook doorbraken in de showbizz. Zijn zoon werd acteur, zijn dochter zangeres. Een zoon uit een ander huwelijk een talentvolle honkbalspeler.

En daar begint het mis te gaan.

Want als de aandacht je graadmeter van liefde is, hoeveel succes heb je dan nodig?

Precies.

Die lat is er niet.

Will Smith scoort een gigantische bioscoophit met I am legend, maar hij zit zich mopperend af te vragen waarom die niet nog meer geld oplevert.

Als hij een driedaags verrassingsfeestje organiseert voor zijn vrouw, met alle toeters en bellen, alles erop en eraan, snapt hij niet dat zijn vrouw het feestje vroegtijdig verlaat.

Ze is er helemaal klaar mee dat het een grote Will Smith ‘Kijk eens wat IK voor je overheb’-show is geworden.

Net zoals zijn kinderen merken dat het te veel om showbizz-succes gaat, dan praten over onzekerheden en gevoelens.

Het ego is er met hem vandoor gegaan. Hij is verslaafd aan werken en aan winnen. Zelfs een bordspel Monopoly kan in het gezin niet normaal gespeeld worden met Will Smith aan tafel.

‘Wie is Will Smith eigenlijk?’ vraagt hij zichzelf af.

Hij heeft geen antwoord.

Bij Avicii stijgt het succes ook naar zijn hoofd. In de zin van dat hij er met de pet naar gaat gooien.

Hij maakt onnodig ruzie met journalisten, begint slechtere sets te draaien, laat zijn afspraken gerust drie uur wachten tot hij eens uit zijn hotelkamer wil komen.

Ondertussen verzwijgt hij een overdosis voor zijn geliefde, ritselt stiekem nieuwe opiaten-medicijnen in Amerika, negeert zijn ouders wekenlang.

Dan grijpt zijn omgeving in. Een interventie. Hij wordt naar een afkickkliniek gestuurd, waar de therapeut al snel tot de conclusie komt dat hij daar niet voor zichzelf zit, maar om zijn omgeving te pleasen.

Hij zegt altijd maar ja. Negeert de signalen in zijn lijf. Succes maakt hem niet meer blij. Hij kan zijn gevoelens niet meer uiten.

Will gaat ook in therapie. Vindt zichzelf opnieuw uit.

Al vraag ik me na het dichtslaan van Will’s boek af of hij zijn honger naar winnen en bewonderd worden los kan laten. Aangezien hij zichzelf de hele biografie lang op de borst klopt en op het eind gaat bungeejumpen (met camera erbij) over de Grand Canyon voor een goed doel op zijn 50ste verjaardag.

Ik weet niet hoor. Je kan ook gewoon geld doneren toch zonder er een spektakelstuk van te maken?

Met Avicii loopt het tragisch af.

Het maakt me het hele boek somber.

Want je weet waar het boek eindigt.

Hij heeft zoveel mentale pijn gehad. Zo’n innerlijke strijd tussen voor jezelf kiezen en voldoen aan de verwachtingen.

Na zijn tijd in de afkickkliniek besluit hij te stoppen met toeren. Hij ziet in dat de angst het niet waard is.

In de jaren die volgden, focust Avicii zich op muziek maken en ontspannen.

Maar hij kan niet van de drugs afblijven.

Net zoals zijn mentale gesteldheid instabiel blijft.

Hij lijkt gelukkig. Maar op vakantie in Oman bij een kennis raakt hij in zichzelf gekeerd.

Hij mediteert uren aan het zwembad. Eet niet. Praat via briefjes met die kennis. Verwordt zichzelf.

De kennis belt in paniek Avicii’s vader op en vraagt om zo snel mogelijk hier te komen.

Maar voordat zijn ouders aankomen, is hij al dood.

Slechts 28 jaar.

Will Smith zocht door zijn succes meer prikkels en applaus.

Avicii zocht door zijn succes juist rust en stabiliteit.

Maar beiden vonden het niet.

In een wereld van uitersten is stabiliteit moeilijk te vinden.

Het boek van Will Smith heet Will (bol-com link).
Het boek van Avicii heet Tim (bol-com link).

Deze tekst komt uit mijn vijfdaagse e-mail. Ontvang ook dagelijks een tekst van tomson darko over de melancholie van het leven.