🪐 De kunst van het loslaten bestaat niet

Lieve vreemdeling,

Ik kan geen emoties aan- of uitzetten.

Het is meer dat emoties me op een dag gewoon verlaten. Slapen helpt goed tegen een stomme opmerking van een vreemdeling op straat bij een druk kruispunt.

Slapen helpt nauwelijks bij de grote littekens van het leven. Zoals het einde van relaties, werk of vriendschappen.

Ik kan me nog goed herinneren waar mijn telefoon lag. Op de kast in de donkere gang. Het scherm flikkerde op. Zijn naam zichtbaar.

Hij appte me in een vrij kort bericht dat hij het contact verbrak en een boek terug wilde hebben. Dat hij er klaar mee was, snapte ik wel. Ik had geen zin meer om hem te helpen met het zoveelste project dat hij toch niet ging afmaken. Ik was druk met mijn eigen projecten en met werk.

Het was natuurlijk niet mijn laatste ‘nee’ die dit veroorzaakte. Het waren jaren van ingewikkelde ruzies en teleurstellingen in elkaar.

Wellicht was het beter zo.

Maar het steekt wel, zo’n appje.

En hoewel de relatie stopte, stopt die niet in het hoofd.

Herinneringen worden jarenlang op willekeurige momenten geactiveerd.

Van inside jokes, tot het lezen van artikelen waar hij vast ook veel aan had.

Het gesprek start weliswaar in het hoofd met hem. Er is alleen niets meer in de fysieke wereld om het gesprek mee af te maken.

Herinnering als stoorzender

En dan, in de jaren die volgen, worden de herinneringen minder en minder. Zelfs het gevoel van gemis dooft.

Geen zalvende gedachten meer over hoe het allemaal was gekomen. Geen gevoelens van spijt en schaamte meer.

Hij was een gelijke geworden met al die klasgenoten van de basisschool. Je had er acht jaar van je leven mee gedeeld. Maar hoe ouder je wordt, hoe minder betekenisvol die relaties nog aanvoelen.

Dacht ik…

Kun je überhaupt wel ontsnappen aan je verleden? Soms lijkt alles wat ik meemaak een echo van vroeger.

Ik kwam hem tegen.

Utrecht Centraal.

Van al die duizenden mensen die daar in en uit lopen, zag ik hem meteen. Met een vrouw. Duidelijk een van de eerste dates. Ze lachten en plaagden elkaar wat af. Ze leken blij met elkaar.

Hij was niets veranderd. En dat is op deze leeftijd geen goed teken.

Dat gevoel, meteen in de buik: angst. Dat gevoel, meteen om weg te rennen. Gevoel van schaamte over hoe dingen waren gelopen. Maar geen behoefte aan een gesprek. Geen behoefte om dingen af te sluiten.

Ik weet niet eens waarom. Misschien omdat ik niets te melden heb als we aan de praat zouden raken.

Ik deed geen poging om oogcontact te zoeken. Ik liep in snellere pas door naar mijn perron.

Wat nog te zeggen, behalve zelfgeklopte kletspraat over hoe geweldig het met me ging?

Alsof het ertoe deed.

Maar ja.

Deze ontmoeting liet in de dagen die volgden alle emoties weer activeren. Weliswaar trokken ze ook vrij snel weer weg. Maar ze waren er wel weer. Net zo sterk aanwezig.

Verdriet komt in golven terug

Het concept loslaten heb ik nooit begrepen.

Het is geen knop.

Emoties komen. Sommige blijven. Enkele vertrekken. En de meest intense keren nog wel weer een keertje terug.

Er zijn natuurlijk wel manieren om loslaten te versoepelen.

• Soms helpt praten over iets me om een sterk gevoel te verzachten. Dan voel ik me meteen lichter na het gesprek.
• Soms helpt schrijven me iets.

Maar dit geldt gewoon niet voor de zware dingen van het leven. Althans, niet bij mij.

Ik kon jarenlang geen zinnig woord opschrijven over een woningbrand.

Wat viel er te zeggen?

En nu ik het tien jaar later toch heb geprobeerd, in fictievorm, durf ik het niet te publiceren.

Niet elke ervaring is gemaakt om gedeeld te worden met papier.

Loslaten suggereert dat je het actief kunt doen. Zoals uit een vliegtuig springen met een parachute op je rug.

Maar ik vind het vooral een reactieve beleving.

Jij springt niet. De instructeur springt en jij zit eraan vast.

Tijd heelt niet. Met een beetje geluk laat tijd iets slijten.

Tot er weer iets gebeurt en dan zijn alle emoties, gevoelens en gedachten weer volledig terug.

Ik wantrouw mensen die over hun ex heen zijn.

Dat ben je niet. Je hebt gewoon een modus gevonden waarin je verdriet je even niet meer zo martelt. Gelukkig maar.

Maar niemand is veilig voor de toekomst.

Verdriet verlaat jou

Ik bezocht afgelopen weekend een open dag van de vrijwillige brandweer. Puur toeval. Het was naast een winkelcentrum waar ik tape moest halen voor het versturen van pakketjes.

Een jaar na de brand kreeg ik tranen in mijn ogen en een brok in mijn keel als ik een brandweerauto door de straat zag rijden. Nu, dertien jaar later, voelde ik niks bij afgaande sirenes ter demonstratie. Gewoon wagens, slangen en mannen en vrouwen in brandweerkleding.

Tot ik een standje tegenkwam met tips voor in de woning. Doe je deur dicht als je slaapt. Zorg voor een hoorbare brandmelder. Zet een deksel op de pan als die vlam vat.

De rest van de tips heb ik niet kunnen lezen van deze afstand. Ik durfde het standje niet te bezoeken. Ik liep er letterlijk met een grote boog omheen. Ik wilde niet aangesproken worden. Ik wilde geen foldertje bekijken. Ik wilde niet denken aan de mogelijkheid dat het me nog een keer kan overkomen.

Dat is het stomme aan verdriet.

Al ons leed kan ons nog een keer overkomen. Maar we proberen te leven met het idee dat het ons niet nog een keer gaat gebeuren. Want anders overheerst de angst. En dat is ook geen leven.

En tegelijkertijd blijft verdriet meewandelen. Het leven is leven met verdriet.

Ik voel het nu in mijn hartstreek, die brand, bij het schrijven van deze woorden. Omdat er toen zoveel stopte in mijn leven. Fysiek én spiritueel. Het voelt nog steeds zwaar.

Het zit nog steeds ergens in me verborgen.

“Verdriet komt op plekken waar woorden niet kunnen komen”, schreef ik een tijdje geleden op.

Ik denk dat ik die zin nu pas volledig begrijp.

Loslaten is een woord.

Maar gevoelens laten zich niet zo makkelijk leiden door woorden. Ze verdwijnen niet door woorden.

Het is iets anders wat ze in beweging zet.

• Soms een goed gesprek.
• Soms therapie.
• Soms een wandeling.
• Soms mediteren.
• Soms wat schrijven.

Maar er is geen formule. Het is veel mystieker.

Je laat gevoelens niet los. Ze laten jou los.

Liefs,

Tomson

Eerder gepubliceerd via petjeaf.com/tomsondarko