Verlegenheid is de schaduwkant van sociale intelligentie
Wat platvoeten en verlegenheid gemeen hebben.
Lieve vreemdeling,
Het nadeel van een gevoelig exemplaar zijn is, dat we meer signalen oppikken dan andere mensen.
Laat ik voor mezelf spreken: De toon van iemands stem kan me al zenuwachtig maken.
Normaal gesproken praat ze heel opgewekt en vol inspiratie. Nu spreekt ze me aan met niet alleen strenge woorden, maar de toon is ook veel lager. Alsof ik iets fout heb gedaan. Waarom heb ik iets fout gedaan?
Om met McNulty’s fantastische oneliner te spreken uit de BESTE SERIE OOIT, The Wire:
What the fuck did I do?
Het kost echt een aantal denkstappen om mezelf gerust te stellen dat het niet om mij gaat, maar dat die persoon waarschijnlijk gewoon niet helemaal haar dag heeft.
Een ander nadeel van een gevoelig exemplaar zijn, is dat we ook meer signalen vanuit onszelf opmerken.
Dat veroorzaakt verlegenheid.
Wanneer lopen een voorstelling wordt
Hoe onbekender de ruimte, hoe groter de groep, hoe extremer mijn verlegenheid.
Aan de buitenkant lijk ik te bevriezen, maar vanbinnen is het een kermis van gevoelens.
Bij verlegenheid vermijd ik oogcontact, heb ik een te hoog zelfbewustzijn van mijn handen.
Zelfs lopen gaat heel ingewikkeld, alsof twee mensen zich aan mijn enkels hebben vastgeklampt om vooruit getrokken te worden.
Oké.
Ik ga nu wat onaantrekkelijks vertellen, maar ik vertel het toch.
Tomson Darko heeft platvoeten.
I know. I’m sorry. En tegelijkertijd not sorry. Ik hoop dat dit beeld jou nooit meer gaat verlaten.
De PLATVOETEN van Tomson Darko, jij sexy beest.
Er valt goed te leven met platvoeten. Gewoon speciale zooltjes laten maken voor in je schoenen en je klachten verdwijnen als het water in je vijvertje in de tuin tijdens een droge zomer.
Om die speciale zooltjes te krijgen maak je een afspraak bij de podotherapeut.
Ik zat in de wachtkamer, alleen. Ik mocht van mezelf niet op mijn telefoon kijken, want ik ben niet als anderen.
Dus staarde ik naar het systeemplafond. Tl-lampen. Rare bruine vlekken.
De deur ging open. Twee dames met beiden een blauw shirt aan met de bedrijfsnaam van de praktijk begroetten me. De een was stagiaire. De ander de expert.
Aan hun bureau namen ze alle twee mijn klachten door.
Praat jij wel eens heel lang over je voeten? Ik niet. Maar ik werd er heel enthousiast van.
- De pijntjes na een lange boswandeling.
- De pijntjes na een wandeling door stedelijk gebied.
- De pijntjes na hardlopen op de loopband.
Het is zo lekker om over je pijntjes te praten tegen twee mensen die enthousiast meeknikken en echt doorvragen.
Ik voelde me helemaal gehoord.
Na het gesprek wilden ze mijn voeten onderzoeken.
Ik moest staan op een doorzichtige verhoging met daaronder een spiegel. Daardoor kun je precies de drukpunten van je voet zien op de grond.
Voeten zijn al niet echt charmante dingen.
Maar zelfs mensen met een voetenfetisj knappen denk ik af van dit beeld: het was alsof je een close-up kreeg van een platgelopen croissant die te lang in de zon had gelegen.
Daarna mochten mijn voeten op een soort muismat staan op de grond. De muismat was verbonden met een draad aan een laptop. Daar maakten ze een scan.
Ze keken beiden naar het scherm, knikten, en wisselden onbegrijpelijke woorden uit over de anatomie van de voet.
Toen vroeg de stagiaire me of ik door de ruimte wilde lopen.
Niet alleen dat.
Ik moest zo lopen dat er één voet op de muismat terechtkwam, maar de ander niet.
Aan de ene kant van de ruimte ging de stagiaire staan. Aan de andere kant de therapeut.
En daar liep ik. Door de kamer. Met grote stappen, zodat ik goed uit zou komen op die muismat.
Het was ongemakkelijk, oké? Een verlegenheid overviel me.
Opeens kreeg ik gedachten als:
Hoe hoor je eigenlijk te lopen? Wat denken ze van mijn loopje? Ben ik misschien gehandicapt? En zo ja, mag ik dan een gehandicaptenpas aanvragen om op speciale plekken te parkeren in de stad waar ik nooit met de auto kom?
Dat soort dingen.
Ik werd zó ongemakkelijk van mezelf dat ik het wel moest benoemen.
Ik zei:
“Het lijkt wel alsof ik een voorstelling aan het geven ben op het toneel en jullie mijn enige publiek zijn.”
Nou, wat er toen gebeurde.
Het brak de spanning. Ze lachten beiden zo overdreven hard en snapten het helemaal.
Weet je wat het gekke was?
Het ongemak in mij was meteen verdwenen.
Geen gedachten meer.
Het lopen ging ook soepeler.
- Zal ik een pirouette maken?
- Koprol misschien?
- Geen probleem.
Verlegenheid als Waze-routeplanner
Ongemak en verlegenheid worden regelmatig uitgelegd als een botsing tussen ons eigen zelfbeeld en dat van de buitenwereld.
Het lijkt in dat opzicht op schaamte.
Maar David Whyte heeft in zijn boekje Troostwoorden een mooie twist:
Verlegenheid heeft het beste met ons voor. Verlegenheid kondigt aan dat we op het punt staan een drempel over te gaan en ons ondanks al onze moeilijkheden aan een nieuw begin zullen wagen.
Verlegenheid wil ons helpen vooruit te komen, terwijl schaamte ons laat terugdeinzen.
Dat ongemak dat we voelen, zijn al onze gevoelige zenuwen aan het werk.
Als jij verlegenheid voelt ergens, is de kans groot dat de andere mensen ook een vorm van ongemak voelen.
Omdat jij en ik overgevoelige, sociaal intelligente wezens zijn, is het onze plicht om met onze zachtheid die spanning op te heffen en het gewoon uit te spreken.
I know.
Dit voelt contra-intuïtief.
Maar toch.
Ik zie verlegenheid als de schaduwkant van onze sociale intelligentie.
We hebben er door onze gevoeligheid meer last van dan anderen.
Maar laten we die verlegenheid als een signaal zien. Het ligt niet aan ons. Het ligt aan de plek of de situatie of de mensen.
Het is een teken om die ongemakkelijkheid te benoemen. Zodat mensen op hun gemak worden gesteld.
Maar vooral: om onszelf te kalmeren.
liefs,
tomson
PS
er bestaat een site, die heet wikifeet. Verwonder je.
Eerder gepubliceerd via petjeaf.com/tomsondarko